Tôi đang làm mẹ của đàn con đầu cấp THCS, bầy trẻ vào trường với khúc quanh khác biệt về nề nếp học tập, vui chơi, rèn luyện. Ngày tựu trường phổ biến nội quy, nhấn mạnh nghiêm cấm nói tục, vậy mà ngay hôm sau khi vệ sinh trường lớp, bọn trẻ chạy vào báo có một bé văng tục với bạn cùng lớp.
Tôi gọi hai đứa trẻ vào gặp riêng, nhận ra các con nói tục như một thói quen, cứ đệm vô số từ chói tai mà chính các con chẳng hiểu nghĩa. Cô bé nhận ra lỗi, vòng tay xin lỗi cô, hứa không tái phạm.
Hôm họp phụ huynh, ngoài thông báo kế hoạch trường lớp, tôi gợi nhắc chủ đề lời ăn tiếng nói, không nói tên nhưng nhờ phụ huynh nghiêm khắc chấn chỉnh chuyện con nói tục như một thói quen xấu xí khó bỏ.
Một người mẹ cũng là giáo viên kể khi nhận điện thoại của cô giáo đánh động chuyện bé nhà mình chửi tục với bạn giữa đám đông, chị sững sờ và thảng thốt đến nghẹn lời. Chị không ngờ đứa trẻ lớn lên trong vòng tay chăm chút của gia đình lại ăn nói bỗ bã, văng tục với bạn kinh hồn bạt vía như thế.
Tôi đồng cảm với âu lo của phụ huynh về văn hóa giao tiếp, nhất là khi bọn trẻ đang bị mạng xã hội bủa vây lẫn lộn tốt – xấu, trắng – đen. Có một khuôn mặt khác đang được nhiều đứa trẻ che giấu đằng sau hình mẫu “đứa con ngoan” trong gia đình.
Tôi may mắn khi phụ huynh đồng tình với việc giáo dục đạo đức học sinh. Tôi yên tâm nhắc nhở nghiêm khắc khi em nào nói lời phản cảm, tục tĩu. Và bọn trẻ lớp 6 của tôi rất ngoan, biết cái gì sai và điều gì xấu, chỉ là thỉnh thoảng do quen miệng lỡ lời.
Có bạn đi học về nhắn tin “tự thú” và xin lỗi cô, hoặc ngô nghê nhắn hỏi cô từ này từ nọ có phải nói tục hay không, còn phân bua “không biết, không nghĩ từ đó là tục”.
Giải quyết “bom” tin nhắn của trò về chuyện rèn nề nếp, phân xử tranh cãi ranh giới giữa tục và thanh trong câu từ nào đó… là “nỗi khổ quá đỗi ngọt ngào” của giáo viên chủ nhiệm.
Từng chút uốn rèn, từng chút quan tâm, từng chút chỉn chu, hy vọng sẽ góp thành dòng chảy tử tế gột rửa những chênh chao trong lời ăn tiếng nói của người trẻ. Cần sức cộng hưởng của gia đình để người thầy không đơn độc trên hành trình gieo hạt mầm tốt tươi của văn hóa ứng xử…
